Drugi weekend gliwickiego festiwalu Ulicznicy przed nami. Od tego tygodnia wydarzenia festiwalu odbywać się będą także w piątek.

I właśnie w najbliższy piątek o godzinie 19:00 grupa Ad Hoc pokaże "Wieczór komedii improwizowanej" (Objazdowy Dom Kultury, Scena Forum, ul. Lipowa 1). Ad Hoc jest jedną z pierwszych w Polsce grup zajmujących się improwizacją teatralno-komediową. Ich spektakl składa się z kilkunastu historii tworzonych bez scenariusza, w oparciu o sugestie publiczności. W krajach zachodnich Europy praktyka to dość już rozpowszechniona (zwłaszcza we Francji), w Polsce jednak jeszcze raczkująca (nawet jeśli Ad Hoc powstał w 2008 roku). Tym bardziej warto więc zwrócić na nich uwagę.

Feministyczny kontekst jest w stanie rozpalić emocje zarówno przeciwników tego nurtu, jak i jego zwolenników. Ibsen musiał to przeczuwać pisząc swoją "Norę" – dylematy i rozważania na temat roli kobiety w świecie są wysunięte na pierwszy plan, zaś otaczająca je obyczajowa opowiastka jest tylko pretekstem do ukazania konfliktu o władzę pomiędzy kobietą a mężczyzną. Justyna Berłowska w swoim spektaklu nie unika tego tematu, jednak nie rozszerza go o własne przemyślenia, nie ustosunkowuje się do klasycznego tekstu w żaden sposób. I to sprawia, że na ostatnią produkcję Teatru Miejskiego w Gliwicach w sezonie można pójść, ale nie trzeba.

Chociaż role obsadzone zostały w sposób przemyślany (tytułową Norę gra urocza, lecz nie pozbawiona siły Izabela Baran, a jej męża czarujący Piotr Bułka), sposób grania aktorów nie porywa. Postaci snują się po scenie wykładając tekst nieprzekonująco. Ruch sceniczny ogranicza się do przesuwania krzeseł wokół stołu, nalewania whisky, witania ciągle pojawiających się gości. Jest jednak jedna scena, w której inwencja reżyserki dochodzi do głosu – scena, w której Nora odprawia swój dziki taniec przy akompaniamencie kontrabasu i bębenków. Ta jednak, zamiast zachwycać erotyczną siłą, raczej bawi, co, jak przypuszczam, nie było celowym zabiegiem.

Początek sierpnia w chorzowskim Teatrze Rozrywki upłynie pod znakiem dziewiętnastej już edycji Wakacyjnego Przeglądu Przedstawień. W tym roku pokazane zostaną trzy spektakle znajdujące się w repertuarze Teatru Powszechnego z Warszawy. Będą to: "Juliusz Cezar" Szekspira, "Klątwa" na motywach dramatu Wyspiańskiego oraz "Kuroń. Pasja według św. Jacka" Sikorskiej-Miszczuk.

Przegląd rozpocznie 2 sierpnia "Juliusz Cezar" w przekładzie Stanisława Barańczaka. Przedstawienie, wyreżyserowane przez Barbarę Wysocką, otrzymało główną nagrodę (Złoty Yorick) w konkursie na najlepszą polską inscenizację dzieł dramatycznych Williama Szekspira w sezonie 2015/2016 podczas 20. Festiwalu Szekspirowskiego w Gdańsku.
Spektakl Wysockiej odwołuje się do współczesnej rzeczywistości politycznej, tworzonej przez bezwzględnych polityków żądnych władzy, lecz nieprzygotowanych do jej odpowiedzialnego sprawowania. Kreuje również obraz obywateli, zakładników politycznego przewrotu, którymi łatwo manipulować za pomocą spreparowanych argumentów i rozdawnictwa publicznych pieniędzy. Jest wizją polityki, w której podstawowym "paliwem" jest trup władcy, nad którym wypowiada się słowa takie, jak Wolność, Honor, Ojczyzna – tak długo, aż zmienią się w złowieszczo brzmiący polityczny frazes.

Nie wiem, co miał na celu reżyser Talarczyk tworząc spektakl będący rekonstrukcją rozprawy sądowej. Co bystrzejszy powie – spektakl będący rekonstrukcją, szczególnie zrealizowaną w tak wierny realizmowi sposób, przestaje być spektaklem. Otóż to. Nie mamy tu do czynienia z żadną wizją artystyczną, mistrzowskim objawieniem (sic!), czy mówiąc potoczniej – jakimkolwiek pomysłem na realizację tekstu. A właściwie jest jeden – przenieśmy akcję dramatu do prawdziwej sądowej sali, załóżmy aktorom przyciężkawe togi i każmy im gadać prawnym żargonem. Niestety, za to odpowiedzialny był, jak sądzę, sztab konsultantów zajmujących się prawem. Jaką rolę więc pełnił reżyser?

Skoro całą robotę przejęli inni, problem scenografii załatwiły okoliczności sali sejmu śląskiego, a muzyka tu była zbędna, została praca z aktorem. No, więc tutaj liczymy na prawdziwy popis aktorskiego kunsztu. Oglądamy rozwodzących się aktorów nad kwestiami filozoficznymi, prawnymi oraz tymi dotyczącymi lotniczej sztuki. Ci jednak przedstawili postaci, które kojarzymy raczej ze znanych seriali sądowych, aniżeli reprezentowali realne osoby z krwi i kości. Każdy z aktorów był typem: bezwzględna pani prokurator, buńczuczny, lecz nieogarnięty obrońca, sędzina bez autorytetu i znudzony całą historią woźny. Dodajmy jeszcze do tego rozhisteryzowaną wdowę po zmarłym pasażerze lotu i wyniosłego specjalistę ds. lotnictwa i mamy piękną feerię karykatur, które kiszą się w tych swoich maskach i nie wnoszą nic interesującego. Prócz tekstu.